Trong những năm gần đây, một hiện tượng đang trở nên phổ biến tại các thành phố lớn, đó là người trẻ ngày càng ít ăn các món ăn truyền thống như phở, bún chả. Ngược lại, các chuỗi ăn uống ngoại quốc như lẩu băng chuyền, bò nướng lại thu hút đông đảo giới trẻ. Sự chênh lệch này đặt ra câu hỏi về nguyên nhân dẫn đến tình trạng này.
Gần đây, tôi có dịp đến một tiệm phở quen trên con phố nhỏ, nơi đã tồn tại gần 30 năm. Quán nổi tiếng với nước dùng ninh xương trong 8 tiếng và miếng nạm gầu ăn một lần là ghiền. Tuy nhiên, sau nhiều lần ngồi ăn, tôi nhận ra một điều kỳ lạ: hầu hết khách ra vào đều ngoài 40. Trong khi đó, các quán trà sữa, quán thức ăn nhanh, gà rán, lẩu băng chuyền… lại chật kín sinh viên, nhân viên văn phòng trẻ hơn.
Một trong những lý do chính dẫn đến sự chênh lệch này là đời sống đô thị, với guồng quay nhanh và sự tiện lợi làm chuẩn mực, khiến bữa sáng trở thành một phần của cuộc đua thời gian. Từ góc độ người bán, nhiều quán phở cũng không còn mặn mà với giới trẻ. Một bác chủ quán nói: ‘Tụi nhỏ lâu thật lâu mới đến ăn, giờ người già mới chịu ngồi lại ăn phở’. Phở, theo cách vận hành của nhiều hàng quán hiện nay, mặc định là món ăn của thế hệ đi trước.
Nhưng điều đáng nói hơn là sự đứt gãy. Phở không chỉ là món ăn, nó còn là biểu tượng. Nếu phở muốn tồn tại không chỉ như một biểu tượng hoài niệm, thì chính những người làm phở nói riêng và các món ăn truyền thống khác cần nhìn nhận lại cách đối thoại với thế hệ mới. Việc này đòi hỏi sự thay đổi trong cách phục vụ, cách trình bày món ăn cũng như việc cập nhật các xu hướng ẩm thực mới để thu hút giới trẻ.
Trong bối cảnh hiện nay, để tồn tại và phát triển, các món ăn truyền thống như phở cần phải thích nghi với nhu cầu và sở thích của thế hệ mới. Điều này không chỉ giúp giữ gìn các giá trị truyền thống mà còn giúp các món ăn này trở nên gần gũi và thu hút hơn với giới trẻ. Thậm chí, đầu tư vào các món ăn truyền thống có thể là một cách để các doanh nghiệp và cá nhân tạo ra những giá trị mới, giúp các món ăn này trở nên đa dạng và phong phú hơn.
Nhìn chung, sự thay đổi trong cách tiếp cận và phục vụ của các quán ăn truyền thống sẽ là chìa khóa giúp chúng tồn tại và phát triển trong thời đại mới. Một điều quan trọng nữa là cần có sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại để tạo ra một bản sắc riêng, từ đó sẽ giúp các món ăn này nói riêng và văn hóa ẩm thực Việt Nam nói chung tiếp tục phát triển.
