Việc kiểm soát tính pháp lý của hàng hóa trên các sàn thương mại điện tử đang trở nên ngày càng chặt chẽ hơn. Kể từ ngày 1/7, các sàn thương mại điện tử đã tăng cường kiểm tra và loại bỏ các mặt hàng không rõ nguồn gốc. Tuy nhiên, điều này đã dẫn đến một hệ quả là các sản phẩm trôi nổi đã chuyển hướng sang các nền tảng mạng xã hội như Zalo và Facebook.
Nhiều người bán thực phẩm trực tuyến đã quyết định chuyển sang bán hàng trên các nền tảng mạng xã hội để tránh các quy định kiểm soát chặt chẽ của các sàn thương mại điện tử. Chị Mai Như, một người bán bánh bao và bánh gạo lứt trực tuyến tại tỉnh Đồng Nai, là một trong những trường hợp như vậy. Chị đã chuyển sang bán hàng trên mạng xã hội Zalo và Facebook sau khi các sàn thương mại điện tử áp dụng các quy định nghiêm ngặt. Chị không đăng ký kinh doanh và tự sản xuất bánh tại nhà, sau đó rao bán trên mạng xã hội.
Các sàn thương mại điện tử như Lazada Việt Nam đã tham gia chương trình ‘Tick xanh trách nhiệm’ do Sở Công Thương TPHCM triển khai, nhằm kiểm soát chặt chẽ chất lượng hàng hóa lưu thông trên nền tảng số. Lazada đã áp dụng công nghệ AI để sàng lọc sản phẩm vi phạm và triển khai chính sách đồng kiểm, hoàn trả minh bạch để bảo vệ quyền lợi người mua.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Mạnh Tấn, Giám đốc marketing Công ty cổ phần Công nghệ Haravan, cho biết khoảng 10% gian hàng đã rút khỏi các sàn thương mại điện tử, chủ yếu là các shop kinh doanh thực phẩm. Điều này đã dẫn đến việc một lượng lớn hàng ‘nhà làm’ chuyển sang mạng xã hội, nơi không kiểm duyệt gắt gao tính pháp lý của hàng hóa.
Nhiều nhóm trên Facebook, như ‘Chợ dân cư Thanh Đa, phường Bình Quới, TPHCM’, có hàng chục nghìn thành viên và mỗi ngày có hàng chục bài rao bán thực phẩm ‘nhà làm’ mà không có nhãn mác ghi hạn sử dụng hay thông tin kiểm định.
Bà Nguyễn Thị Hồng Minh, Chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm minh bạch, cho biết thực phẩm ‘nhà làm’ có ưu điểm là tươi, ít sử dụng chất bảo quản, chất tạo màu, tạo mùi nhưng không hẳn an toàn cho sức khỏe người dùng. Bà dẫn chứng nhiều trường hợp người tiêu dùng bị ngộ độc vì ăn bánh mì từ các bếp nhà và nhấn mạnh rằng thực phẩm ‘nhà làm’ cần được sản xuất trong điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm để đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng.
Ông Nguyễn Mạnh Tấn cũng cho biết, các sàn thương mại điện tử cần có những chính sách hỗ trợ để giúp các nhà bán hàng nhỏ lẻ, đặc biệt là những người kinh doanh thực phẩm trực tuyến, có thể tiếp tục bán hàng trên sàn mà không phải lo lắng về các quy định kiểm soát.
Trong bối cảnh các sàn thương mại điện tử ngày càng siết chặt quy định kiểm soát, việc tìm kiếm giải pháp để cân bằng giữa kiểm soát và hỗ trợ các nhà bán hàng nhỏ lẻ đang trở thành một thách thức lớn. Đồng thời, người tiêu dùng cũng cần có ý thức về việc lựa chọn thực phẩm an toàn và có nguồn gốc rõ ràng để bảo vệ sức khỏe của mình.
