Ông Đinh Minh Đức, sinh năm 1952, tại thôn Yên Thắng, xã Minh Hóa, đã trải qua một thời gian chiến đấu ác liệt tại chiến trường Quảng Trị và bảo vệ biên giới phía Tây Nam của Tổ quốc. Với những vết thương trên người, ông đã trở về quê hương và không chịu khuất phục trước bệnh tật, đói nghèo. Thay vào đó, ông đã vươn lên làm giàu cho bản thân và quê hương.

Thanh xuân ở chiến trường

Năm 1970, khi vừa tròn 18 tuổi, Đinh Minh Đức đã tạm gác bút nghiên tình nguyện lên đường nhập ngũ, tham gia kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Sau 8 tháng huấn luyện, đơn vị của ông dự kiến tăng cường vào chiến trường miền Nam. Tuy nhiên, khi hành quân đến Quảng Trị, đơn vị lại được lệnh tham gia chiến dịch Đường 9 – Nam Lào.

Ông Đức kể lại những ngày tháng chiến đấu: “Ngày đó, đơn vị của chúng tôi chủ yếu chiến đấu trong rừng nên nhiều người bị sốt rét. Trong khó khăn, chúng tôi vẫn kiên cường bám rừng, bám trận địa đánh trả những cuộc phản kích bằng không quân của giặc Mỹ”. Cuối năm 1971, ông và nhiều đồng đội bị sốt rét nên phải chuyển ra Bắc điều trị, củng cố lực lượng cho một đơn vị khác.

Năm 1972, người lính trẻ Đinh Minh Đức tiếp tục quay lại chiến trường Quảng Trị, được biên chế vào Cục Hậu cần, Mặt trận B5. Nhiệm vụ của ông là đưa đón lực lượng dân công hỏa tuyến, bộ đội qua lại địa bàn, làm công tác giao liên. Đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng, góp phần đưa người, phương tiện, thông tin ra vào chiến trường an toàn.

Ông Đức nhớ lại: “Có lần, tôi nhận được thông tin địch sẽ ném bom vào một đơn vị vận tải vừa vận chuyển quân nhu, đạn dược đang tập kết trên địa bàn nên tức tốc lên đường báo tin. Đêm đó, một mình tôi đi trong rừng, vượt qua nhiều con suối. Có những lúc địch ném bom dọc đường nên phải tắt đèn, nhìn lên trời cắt hướng mà đi”.

Sau nhiều năm gắn bó tuổi thanh xuân nơi chiến trường, năm 1988, ông Đức quyết định phục viên.

Khởi nghiệp trên quê hương

Trở về quê hương, cuộc sống gia đình ông Đức gặp muôn vàn khó khăn nhưng người lính năm xưa vẫn không chùn bước. Ông làm thuê nhiều nghề khác nhau để lo cho gia đình. Ông Đức kể: “Tôi về làng chỉ với bộ quần áo lính, trong tay không có đồng vốn nào. Con còn nhỏ, cha mẹ già yếu nên cuộc sống vô cùng cơ cực”.

Thấy địa phương có trữ lượng đá xây dựng lớn trong khi người dân phải đi mua đá ở nơi khác nên ông đã mạnh dạn vay vốn ngân hàng và người thân để thành lập công ty khai thác đá.

Năm 2008, Công ty TNHH Liễu Lựu, chuyên khai thác và chế biến đá xây dựng do ông Đức làm giám đốc được thành lập. Ban đầu, vốn ít, máy móc lạc hậu, thị trường tiêu thụ bấp bênh nên công ty gặp rất nhiều khó khăn.

Tuy nhiên, ông Đức đã kiên trì tìm khách hàng, giữ chữ tín trong kinh doanh, dần dần công ty có chỗ đứng trên thị trường. Đến nay, công ty của ông đã được cấp phép khai thác, chế biến đá trên diện tích gần 4ha. Hệ thống máy móc được đầu tư hiện đại, gồm: Một máy chế biến đá có công suất 75 tấn/giờ, 4 máy xúc đào, 1 máy xúc lật, 2 ô tô tải và một giàn khoan đá… với mức đầu tư trên 4 tỉ đồng.

Hiện, công ty của ông đáp ứng khoảng 40% đá xây dựng trên địa bàn huyện Minh Hóa, doanh thu đạt khoảng 3 tỉ đồng, mang lại lợi nhuận cho gia đình ông khoảng 600 triệu đồng/năm. Không chỉ mang lại thu nhập ổn định cho gia đình, công ty của ông Đức còn tạo việc làm thường xuyên cho 15 lao động địa phương với mức lương bình quân 10 triệu đồng/người/tháng.

Ông Đức đã nhận được nhiều giấy khen, bằng khen của các cấp, ngành về thành tích xuất sắc trong sản xuất, kinh doanh giỏi, thực hiện tốt nghĩa vụ thuế, đóng góp tích cực cho phong trào xây dựng nông thôn mới ở địa phương.

Nguyễn Hoàng Thái, một người đàn ông 29 tuổi đến từ TP Cần Thơ, đã thực hiện một quyết định táo bạo khi từ bỏ công việc tại ngân hàng với mức thu nhập lên đến 2.000 USD (hơn 50 triệu đồng) mỗi tháng. Anh đã về quê và chọn nấm mối đen làm đối tượng trồng trọt. Sau những thử nghiệm ban đầu không thành công, Thái đã áp dụng công nghệ cao vào trồng nấm và hiện có doanh thu hàng trăm triệu đồng mỗi vụ.

Tốt nghiệp ngành Tài chính Ngân hàng từ Đại học Cần Thơ, Thái đã làm việc tại một ngân hàng và có mức thu nhập ổn định trong 7 năm. Tuy nhiên, với đam mê nông nghiệp và mong muốn làm giàu từ mảnh đất quê nhà, anh đã quyết định nghỉ việc để theo đuổi giấc mơ của mình. Thái bắt đầu tìm hiểu về cách trồng nấm mối đen và đã tham quan nhiều trang trại trên cả nước.

Sau những thất bại ban đầu, anh đã tích lũy kinh nghiệm và quyết định đầu tư vào trang trại nấm của mình. Với hơn 7.000 phôi nấm mối đen, Thái đã áp dụng mô hình khép kín bằng vật liệu panel và lắp đặt hệ thống cảm biến internet vạn vật (IoT) để kiểm soát tự động các yếu tố nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng. Nhờ công nghệ, nấm phát triển ổn định và đạt chất lượng cao.

Thái cho biết, toàn bộ hệ thống được điều khiển từ xa qua điện thoại và gần như được tự động hóa hoàn toàn. Điều này giúp giảm đáng kể nhân công và thời gian chăm sóc. Trang trại của Thái hiện cho năng suất khoảng 1,75 tấn nấm mỗi vụ, với giá bán từ 200.000-300.000 đồng/kg. Mỗi vụ, anh có doanh thu khoảng 350 triệu đồng. Một năm, anh trồng được hai vụ nấm.

Thái khẳng định, nấm trồng ở trang trại của anh không sử dụng hóa chất, không chất bảo quản, không chất kích thích tăng trưởng. Sắp tới, anh dự định đưa sản phẩm của mình vào các kệ hàng ở siêu thị và xuất khẩu. Thái cũng dự kiến mở thêm 2 trang trại nấm tại Ô Môn và Cái Răng.

Anh cũng sẵn sàng chuyển giao công nghệ, quy trình trồng nấm để lan tỏa tinh thần khởi nghiệp nông nghiệp sạch cho thanh niên. Thái kỳ vọng góp phần giúp người trẻ có thêm động lực khởi nghiệp từ mô hình nông nghiệp để cùng viết tiếp câu chuyện phát triển bền vững cho nông nghiệp Việt Nam.