Trong bối cảnh hàng giả, hàng nhái đang tràn lan trên thị trường, việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm đã trở thành một công cụ quan trọng để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, duy trì uy tín cho các doanh nghiệp và tăng cường hiệu lực quản lý của Nhà nước. Một giải pháp then chốt để giải quyết vấn đề này là sớm xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về nguồn gốc và chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Công nghệ đang đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Hiện nay, nhiều người tiêu dùng đã quen với việc sử dụng điện thoại thông minh để quét mã QR trên sản phẩm để đọc thông tin về sản phẩm, như hạn sử dụng, nơi sản xuất, kiểm định, và thậm chí thông tin về đóng gói và vận chuyển. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong việc triển khai rộng rãi hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Một số cửa hàng tiện lợi và siêu thị vẫn chưa triển khai việc gắn mã QR trên tất cả các sản phẩm để người tiêu dùng có thể truy xuất nguồn gốc. Điều này cho thấy cần có sự đầu tư và hỗ trợ từ các doanh nghiệp và cơ quan chức năng để triển khai rộng rãi hệ thống này. Việc áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc số không chỉ giúp tăng cường uy tín cho doanh nghiệp mà còn giúp ngăn chặn hàng giả, hàng nhái.

Các doanh nghiệp đã bắt đầu áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc số để cung cấp thông tin về sản phẩm của mình. Mã QR truy xuất nguồn gốc sản phẩm là một dạng mã vạch hai chiều, giúp người dùng kiểm tra thông tin về sản phẩm một cách tiện lợi. Tuy nhiên, để hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm thực sự hiệu quả, cần có sự phối hợp và hỗ trợ từ các cơ quan chức năng.

Việc tạo mã QR phải được cơ quan chức năng kiểm soát và kiểm tra định kỳ để tránh tình trạng làm giả, làm lại mã QR. Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 6 tháng và tổng kết đợt cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long đã cho biết lực lượng công an đã tập trung triệt phá các đường dây sản xuất, buôn bán thực phẩm giả quy mô lớn.

Để ngăn chặn hàng giả, hàng nhái, cần có sự đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa quốc gia. Bộ Công an đang phối hợp với Bộ Công Thương và VNPT xây dựng hệ thống dữ liệu về xuất xứ hàng hóa. Khi hệ thống này đi vào hoạt động, sẽ giúp người dân truy xuất nguồn gốc sản phẩm, góp phần ngăn chặn gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhập lậu.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền đã chỉ đạo các đơn vị thành viên Ban Chỉ đạo 389 TP Hà Nội tăng cường chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái. Ông cũng nhấn mạnh rằng TP Hà Nội không có ngoại lệ, không có vùng cấm trong hoạt động chống buôn lậu. Điều này thể hiện sự quyết tâm của chính quyền TP Hà Nội trong việc bảo vệ người tiêu dùng và tạo môi trường kinh doanh lành mạnh.

Để biết thêm thông tin về các sản phẩm và dịch vụ, vui lòng truy cập trang web của Chính phủ. Đối với các thông tin về cơ sở dữ liệu quốc gia về nguồn gốc và chất lượng sản phẩm, hàng hóa, xin liên hệ với Bộ Công Thương hoặc truy cập trang web của VNPT để có thông tin chi tiết.

Hoạt động buôn lậu và gian lận thương mại tại Hà Nội đang trở nên phức tạp với nhiều thủ đoạn tinh vi. Theo Ban Chỉ đạo 389 TP. Hà Nội, các đối tượng đang lợi dụng sự phát triển của thương mại điện tử và các ứng dụng giao hàng để vận chuyển hàng hóa vi phạm. Trong 6 tháng đầu năm 2025, các lực lượng chức năng đã kiểm tra và bắt giữ 9.582 vụ, xử lý 8.542 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách trên 2.146 tỷ đồng và khởi tố hình sự 115 vụ, 170 bị can.

Nhiều vụ việc điển hình đã được phát hiện, trong đó có vụ việc Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội phối hợp với Công an thành phố phát hiện 14.196 con gà đông lạnh và 560kg nội tạng gà đông lạnh không rõ nguồn gốc. Ngoài ra, còn có vụ việc liên quan đến 10.566kg thực phẩm các loại không rõ nguồn gốc và 7.543 sản phẩm dành cho trẻ em mang nhãn hiệu nước ngoài không có hóa đơn, chứng từ. Những vụ việc này cho thấy sự đa dạng và tinh vi trong các thủ đoạn buôn lậu và gian lận thương mại.

Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo 389 thành phố Nguyễn Kiều Oanh cho biết, các đối tượng đang sử dụng thủ đoạn mới như nhập thuốc thật, sau đó tách vỉ hoặc gói, thay thế một số viên bằng thuốc giả kém chất lượng để tăng lợi nhuận. Các đối tượng cũng sử dụng bao bì, nhãn hiệu, tem chống hàng giả tinh vi sao chép từ hàng thật để đánh lừa người tiêu dùng và lực lượng chức năng.

Đại diện Chi cục Hải quan khu vực I TP. Hà Nội cũng cho biết, các đối tượng đang tìm mọi cách vận chuyển trái phép vàng miếng, tiền tệ và cả ma túy qua đường hàng không bằng cách giấu trong hành lý, kiện hàng chuyển phát nhanh. Điều này cho thấy sự phức tạp và đa dạng trong các thủ đoạn buôn lậu và gian lận thương mại.

Phó Trưởng phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an TP. Hà Nội Thành Kiên Trung đề xuất các lực lượng phối hợp, xử lý ngay từ đầu, nhằm hỗ trợ điều tra, bảo đảm tính khẩn cấp và hiệu quả xử lý. Đặc biệt sau khi tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, các sở, ngành, UBND các xã, phường phải tiếp tục triển khai đấu tranh chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại đạt hiệu quả cao hơn.

Trong 6 tháng cuối năm, hoạt động lưu thông, sản xuất, tiêu dùng sẽ tăng tốc, cũng là lúc buôn lậu, gian lận thương mại tăng tốc, diễn biến phức tạp. Do đó, các lực lượng chức năng phải vào cuộc quyết liệt hơn. Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 389 phải chủ động phối hợp cùng các sở, ngành, đơn vị trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, xác định rõ người, rõ việc, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong chống buôn lậu, gian lận thương mại.

Phó Chủ tịch UBND thành phố, Trưởng ban Chỉ đạo 389 Nguyễn Mạnh Quyền yêu cầu, với các vấn đề liên quan đến sức khỏe và an toàn của người dân như thực phẩm bẩn, dược phẩm, mỹ phẩm giả…, cần cương quyết xử lý triệt để. Tăng cường phối hợp với các địa phương có cửa khẩu, biên giới, đường biển, đường hàng không nhằm ngăn chặn nguồn hàng đưa về thị trường. Ông Quyền cũng yêu cầu phân loại địa bàn, lĩnh vực, mặt hàng trọng điểm, nhất là kinh doanh trên thương mại điện tử, để tăng cường kiểm tra đột xuất. Nâng cao hiệu quả phối hợp, trao đổi thông tin giữa các lực lượng chức năng để chủ động phòng ngừa, đấu tranh hiệu quả với các phương thức, thủ đoạn mới, nhất là trên không gian mạng.