Chuyển đổi số trong khu vực công tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là về cơ sở hạ tầng và nhân lực. Tuy nhiên, quá trình này cũng mở ra cơ hội lớn trong việc nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng dịch vụ công. Để xây dựng một hệ thống chính phủ số hiệu quả, lấy người dân làm trung tâm, đồng thời đảm bảo tính minh bạch và an toàn trong quản lý nhà nước, Việt Nam cần tập trung vào việc xây dựng một thể chế kiến tạo vững chắc.

Thách thức chuyển đổi số khu vực công

Tại Diễn đàn ‘Chuyển đổi số khu vực công – Tiền đề cho phát triển kinh tế xã hội’ diễn ra ngày 17/7, ông Phạm Mạnh Hùng – Phó Tổng Giám đốc VOV cho biết, khu vực công được xác định là người dẫn đường và là tiền đề vững chắc cho sự phát triển kinh tế – xã hội thông qua quá trình số hóa và thích ứng nhanh chóng. Chuyển đổi số trong khu vực công là một đột phá hàng đầu và là động lực chính để phát triển lực lượng sản xuất hiện đại, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, thúc đẩy kinh tế – xã hội và ngăn chặn nguy cơ tụt hậu.

Tuy nhiên, việc triển khai quá trình chuyển đổi số trong khu vực công cũng gặp nhiều khó khăn, thách thức về hạ tầng số. Đặc biệt là ở cấp cơ sở, dữ liệu chưa đồng bộ, thiếu kết nối, thiếu chia sẻ giữa các cơ quan, bộ, ngành, địa phương, nguồn nhân lực chưa đáp ứng yêu cầu, tâm lý e dè đổi mới ở một số nơi. Cùng với đó, hệ thống thể chế và chính sách pháp luật về chuyển đổi số còn chưa hoàn thiện và thiếu đồng bộ.

Ông Nguyễn Hữu Thái Hòa – Phó Viện trưởng Viện Trí Việt IVM/VUSTA, Bộ Khoa học và Công nghệ cho rằng, thách thức lớn nhất trong chuyển đổi số khu vực công là các vấn đề liên quan đến cơ sở hạ tầng công nghệ và nguồn lực. Nhiều cơ quan nhà nước vẫn sử dụng các hệ thống công nghệ cũ kỹ, không đồng bộ, gây khó khăn trong việc tích hợp các giải pháp số hóa mới.

Xây dựng một thể chế kiến tạo vững chắc

Ông Chử Đức Hoàng – Chánh văn phòng Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) kiến nghị, để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số quốc gia, Việt Nam đang tập trung vào việc xây dựng một thể chế kiến tạo vững chắc, tạo nền móng vững chắc cho sự phát triển. Trong đó, việc hình thành các cơ chế thử nghiệm đóng vai trò then chốt, cho phép kiểm tra và hoàn thiện các giải pháp số hóa trước khi triển khai rộng rãi.

Để cụ thể hóa những định hướng này, việc thể chế hóa các quy định pháp luật là vô cùng cần thiết. Một trong những yếu tố cốt lõi để hiện thực hóa chuyển đổi số là việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia và cơ sở dữ liệu chuyên ngành đồng bộ, liên thông.

Chuyển đổi số thành công đòi hỏi sự đầu tư mạnh mẽ vào con người và một niềm tin vững chắc vào đội ngũ. Nếu thiếu đi niềm tin, mọi nỗ lực sẽ trở nên vô nghĩa. Điều này đặc biệt đúng khi xây dựng đội ngũ công nghệ thông tin (IT) và chuyên gia – những nhân tố cốt lõi cho sự phát triển.

Ông Nguyễn Hữu Thái Hoà đề xuất, cần tăng ngân sách cho việc nâng cấp cơ sở hạ tầng số, như trung tâm dữ liệu quốc gia và mạng 5G, đặc biệt ở các địa phương. Đồng thời xây dựng các chương trình đào tạo kỹ năng số cho cán bộ, công chức, hợp tác với các trường đại học và doanh nghiệp để phát triển nguồn nhân lực công nghệ.

Việt Nam cần khuyến khích các doanh nghiệp công nghệ tham gia phát triển giải pháp số cho khu vực công, như ứng dụng AI, blockchain, hoặc IoT. Ngoài ra, cần triển khai các chiến dịch truyền thông để khuyến khích người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến, đảm bảo các nền tảng dễ sử dụng và hỗ trợ đa ngôn ngữ.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ thăm Trung tâm R&D về công nghệ cao và chip bán dẫn FPT tại Đà Nẵng

Trong khuôn khổ Lễ khởi động phòng thí nghiệm phục vụ sản xuất công nghệ đóng gói tiên tiến cho vi mạch bán dẫn (Dự án FAB-lab), Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ cùng đoàn công tác đã đến thăm Trung tâm R&D về công nghệ cao và chip bán dẫn FPT, đặt tại Công viên phần mềm Đà Nẵng số 2, ven sông Hàn.

Tại đây, ông Trần Đăng Hoà, Chủ tịch FPT IS – Tập đoàn FPT, đã giới thiệu các giải pháp công nghệ “Make in Vietnam – Made by FPT” đang được nghiên cứu và triển khai tại trung tâm. Bộ trưởng đánh giá cao những nỗ lực nghiên cứu và phát triển công nghệ của đội ngũ chuyên gia FPT, đồng thời động viên cán bộ, kỹ sư tiếp tục phát huy tinh thần đổi mới sáng tạo, đóng góp vào sự phát triển chung của nước nhà.

Bộ trưởng đặc biệt căn dặn các kỹ sư công nghệ FPT phải luôn ghi nhớ chiến lược mà công ty đặt ra, trong đó khẳng định khẩu hiệu “Co-create the Next” – Song hành kiến tạo – là chiến lược đúng đắn, quan trọng của đội ngũ kỹ sư công nghệ cao và chip bán dẫn.

FPT đang tập trung phát triển hệ sinh thái giải pháp trong lĩnh vực công nghệ cao, bao gồm các nền tảng phục vụ chính phủ số, đô thị thông minh, y tế, giáo dục, tài chính – ngân hàng, sản xuất – công nghiệp, cũng như các giải pháp hỗ trợ quản trị dữ liệu và điều hành. Các sản phẩm được tích hợp công nghệ tiên tiến như AI, Big Data… nhằm đáp ứng bài toán đặc thù của từng lĩnh vực và nhu cầu chuyển đổi số sâu rộng của cả khu vực công và tư nhân.

Riêng trong năm 2024, nhiều sản phẩm của FPT đã được tập trung phát triển tại Đà Nẵng – đóng góp trực tiếp vào mục tiêu giải bài toán thực tiễn bằng công nghệ và thúc đẩy sáng tạo nội lực tại địa phương, theo đúng định hướng của Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 136 của Quốc hội.

Chiều cùng ngày, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng có buổi làm việc với Thành ủy, UBND thành phố Đà Nẵng cùng các doanh nghiệp công nghệ tiêu biểu. Tại đây, ông Trần Đăng Hoà, Chủ tịch FPT IS – Tập đoàn FPT, đã đề nghị mong muốn đồng hành Đà Nẵng thúc đẩy phát triển công nghệ cao, hiện thực hóa định hướng Nghị quyết 57.

20 năm trước, FPT đã cùng Đà Nẵng khởi đầu giấc mơ xuất khẩu phần mềm. 20 năm tiếp theo, FPT sẽ viết tiếp giấc mơ AI và chip bán dẫn. Đà Nẵng có đầy đủ các điều kiện lợi thế về hạ tầng, nhân lực cao, chuyên gia Việt kiều từ Silicon Valley (Mỹ) quy tụ. Đặc biệt, thành công nhất của nơi đây chính là sự quan tâm sát sao, lắng nghe và đồng hành của lãnh đạo, chính quyền.

FPT mong muốn cùng Đà Nẵng hiện thực hóa giấc mơ AI và chip bán dẫn. Trước mắt là thiết kế chip chất lượng cao ‘Make in Vietnam’, đủ sức cạnh tranh toàn cầu mà FPT đang làm. Trong vài năm tới, FPT đặt mục tiêu đưa toàn bộ quy trình thiết kế và kiểm thử chip về Đà Nẵng nói riêng và xây dựng hệ sinh thái bán dẫn tại Việt Nam nói chung.

Với kinh nghiệm 37 năm song hành chuyển đổi số tại Việt Nam và khu vực, sở hữu mạng lưới đối tác toàn cầu, FPT cam kết thu hút đối tác và chuyên gia hàng đầu về thành phố, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển công nghệ Make in Vietnam – Make in Đà Nẵng. ‘Chúng tôi tin rằng thành phố Đà Nẵng sẽ không chỉ là trung tâm công nghệ của Việt Nam mà trên cả thế giới’, ông Hoà bày tỏ.

Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam đang đẩy mạnh phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Một trong những tín hiệu tích cực là số lượng doanh nghiệp công nghệ số đang gia tăng. Tính đến hiện nay, Việt Nam đã có gần 76.000 doanh nghiệp công nghệ số. Đáng chú ý, trong tháng 5, đã có 739 doanh nghiệp mới thành lập, cho thấy sự quan tâm và tham gia mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp vào lĩnh vực này.

Ngày 20/7 vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì phiên họp lần thứ 3 của Ban Chỉ đạo về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06. Tại phiên họp, các đại biểu đã được nghe báo cáo của Bộ Khoa học và Công nghệ về tình hình thực hiện Chương trình hành động của Chính phủ trong 6 tháng đầu năm. Theo đó, trong 6 tháng đầu năm, các bộ, ngành, địa phương đã hoàn thành 76/106 nhiệm vụ được giao. Đặc biệt, việc xây dựng thể chế, phát triển hạ tầng, nguồn nhân lực và tài chính cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua 16 dự án luật và 3 nghị quyết, đồng thời ban hành 21 nghị định nhằm tháo gỡ các vướng mắc và thúc đẩy các lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tính đến nay, cả nước đã có 889 tổ chức nghiên cứu và 858 doanh nghiệp khoa học công nghệ, với hơn 42.000 lao động. Cổng sáng kiến giải pháp khoa học công nghệ và Sàn giao dịch khoa học công nghệ quốc gia đã được khai trương, góp phần kết nối các sáng kiến với thị trường.

Về chuyển đổi số quốc gia, các bộ, ngành, địa phương đã đẩy mạnh triển khai trên các trụ cột: Hạ tầng số, chính phủ số, kinh tế số, xã hội số và đô thị thông minh. Tốc độ mạng di động và cố định của Việt Nam đã tăng mạnh, lần lượt đứng thứ 20 và 26 thế giới. Số lượng trạm 5G đã tăng hơn 4.200 trạm trong 6 tháng đầu năm, với tổng số 12.106 trạm. Hai tuyến cáp quang biển mới đã đi vào hoạt động, tăng gấp đôi dung lượng hệ thống cáp quang biển quốc tế của Việt Nam. Tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình trên tổng hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính đã đạt gần 40% trong tháng 6.

Về kinh tế số, doanh thu 6 tháng đầu năm đạt gần 2,3 triệu tỷ đồng, tăng 21% so với cùng kỳ. Số lượng doanh nghiệp công nghệ số đã tăng lên gần 76.000, với 739 doanh nghiệp mới thành lập trong tháng 5. Tuy nhiên, vẫn còn một số vướng mắc, với 30 nhiệm vụ quá hạn trong số 106 nhiệm vụ được giao.

Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tập trung vào phát triển công nghệ chiến lược và ngành công nghiệp nền tảng trong 6 tháng cuối năm. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là phủ sóng vùng lõm, thúc đẩy nhanh mạng 5G. Tập đoàn VNPT sẽ khẩn trương hoàn thành cơ sở hạ tầng tại 238 thôn bản lõm sóng trước ngày 31/8 và phát sóng chậm nhất tại 238 thôn bản trong tuần thứ 2 của tháng 9.

Trong cải cách thủ tục hành chính, các bộ, ngành phải rà soát 1.139 thủ tục để cắt giảm hồ sơ, đồng thời đơn giản hóa quy trình, chuyển toàn bộ thủ tục sang hình thức trực tuyến và triển khai đồng bộ tại chính quyền địa phương hai cấp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia.

Chuyển đổi số đã trở thành một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội tại Việt Nam. Quá trình này không chỉ đơn thuần là việc áp dụng công nghệ vào các hoạt động kinh tế và xã hội, mà còn liên quan đến việc thay đổi cách thức làm việc, cách thức tương tác giữa con người và công nghệ.

Theo Ths Đặng Tùng Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Công nghệ – Chính phủ số, Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ), chuyển đổi số đã đi vào đời sống chỉ khoảng 4 năm gần đây. Ban đầu, người dân hiểu chuyển đổi số một cách đơn giản là việc sử dụng công nghệ để bán hàng, thanh toán trực tuyến. Tuy nhiên, sau đó, họ đã hiểu rằng chuyển đổi số là một quá trình sâu rộng hơn, liên quan đến việc thay đổi cách thức làm việc, cách thức tương tác giữa con người và công nghệ.

Ông Tùng Anh cũng cho biết, hiện nay, mỗi người có thể có cách hiểu, có nhận thức khác nhau về chuyển đổi số. Tuy nhiên, tất cả đều có một điểm chung khi cùng thấy chuyển đổi số là cần thiết. Tại Diễn đàn ‘Chuyển đổi số khu vực công – Tiền đề cho phát triển kinh tế xã hội’ do Báo Điện tử Tiếng nói Việt Nam (VOV) tổ chức tại Hà Nội, các chuyên gia và nhà hoạch định chính sách đã thảo luận về những thách thức và cơ hội của chuyển đổi số trong khu vực công.

TS Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, nhấn mạnh ý nghĩa của chuyển đổi số là đưa thế giới thật lên thế giới số, rồi dùng các ưu thế, lợi thế của thế giới số để lại quay lại phục vụ cho thế giới thực. Ông Thành cũng cho rằng, để triển khai chuyển đổi số trong khu vực công, không chỉ cần nền tảng công nghệ, mà còn cần ‘cầm tay chỉ việc’ đào tạo, hỗ trợ người dân tiếp cận, sử dụng các ứng dụng công nghệ này khi thực hiện các thủ tục hành chính.

Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 10/6/2024 của Bộ Chính trị đã xác định chuyển đổi số là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng, chuyển đổi số trong khu vực công sẽ khó tạo ra đột phá thực chất nếu chỉ được nhìn nhận như một nhiệm vụ công nghệ đơn thuần.

Ông Phạm Mạnh Hùng, Phó Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV), cho rằng, chuyển đổi số khu vực công không đơn thuần là bài toán công nghệ hay kỹ thuật hạ tầng. Thực chất, đây là vấn đề kinh tế – tổ chức ở cấp quốc gia, liên quan trực tiếp đến hiệu quả phân bổ ngân sách, năng suất vận hành của bộ máy hành chính và đặc biệt là năng lực kiến tạo và điều tiết thị trường của Nhà nước.

Diễn đàn ‘Chuyển đổi số khu vực công – Tiền đề cho phát triển kinh tế xã hội’ đã cung cấp một diễn đàn quan trọng để các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách cùng trao đổi, hiến kế, tháo gỡ những ‘nút thắt’ đang cản trở quá trình chuyển đổi số khu vực công. Thông qua diễn đàn này, các chuyên gia và nhà hoạch định chính sách hy vọng sẽ tìm ra giải pháp để đẩy mạnh chuyển đổi số khu vực công, từ đó tạo ra động lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Quá trình chuyển đổi số khu vực công đòi hỏi sự tham gia tích cực của các cấp chính quyền, doanh nghiệp và người dân. Việc đẩy mạnh chuyển đổi số khu vực công sẽ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Để triển khai chuyển đổi số khu vực công một cách hiệu quả, cần có sự đầu tư vào hạ tầng công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực và xây dựng các chính sách hỗ trợ phù hợp. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, doanh nghiệp và tổ chức xã hội để tạo ra một môi trường thuận lợi cho chuyển đổi số.

Việc chuyển đổi số khu vực công không chỉ là một yêu cầu cấp thiết mà còn là một cơ hội để Việt Nam phát triển kinh tế – xã hội một cách bền vững. Với sự nỗ lực và quyết tâm của các cấp chính quyền, doanh nghiệp và người dân, hy vọng rằng Việt Nam sẽ sớm đạt được mục tiêu chuyển đổi số khu vực công và tạo ra một tương lai phát triển bền vững cho đất nước.

https://www.vov.vn/chuyen-doi-so-khu-vuc-cong-tien-de-cho-phat-trien-kinh-te-xa-hoi-c162543.html