Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội vừa có góp ý về hồ sơ chính sách dự án luật Quản lý thuế (thay thế) do Bộ Tài chính công bố. Cụ thể, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội cho rằng việc bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh từ năm 2026 nên thực hiện theo lộ trình phù hợp để tránh tình trạng quá tải hệ thống và đảm bảo tính khả thi.
Việc xóa bỏ chế độ thuế khoán là cần thiết và phù hợp với xu hướng hiện đại hóa quản lý tài chính công, đảm bảo công bằng, minh bạch và thúc đẩy sự phát triển bền vững của khu vực kinh tế tư nhân. Tuy nhiên, Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội đánh giá việc triển khai lộ trình này trong giai đoạn đầu có thể gặp tình trạng quá tải hệ thống khi hàng triệu hộ kinh doanh cùng chuyển đổi. Do đó, cần đầu tư mạnh vào hạ tầng công nghệ và đào tạo đội ngũ hỗ trợ kỹ thuật.
Bên cạnh đó, nhiều hộ kinh doanh cũng cho biết chi phí tuân thủ quy định mới có thể dao động từ vài trăm đến hàng chục triệu đồng mỗi năm, đòi hỏi các chính sách hỗ trợ tài chính phù hợp. Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội đề xuất việc chuyển đổi từ chế độ thuế khoán sang thuế kê khai đối với hộ kinh doanh cần được triển khai theo một lộ trình ba giai đoạn hợp lý.
Ở giai đoạn đầu, trọng tâm là chuẩn bị nền tảng và triển khai thí điểm. Ở giai đoạn hai, sẽ mở rộng áp dụng kê khai thuế bắt buộc với hộ kinh doanh có doanh thu ở mức nhất định nhưng cần đi kèm các ưu đãi thuế tạm thời. Giai đoạn 3 là giai đoạn chuẩn hóa và kết thúc hoàn toàn chế độ thuế khoán trên toàn quốc.
Với lộ trình cụ thể và chính sách hỗ trợ phù hợp, việc chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai thuế không chỉ góp phần minh bạch hóa hệ thống thuế mà còn tạo điều kiện thuận lợi để hộ kinh doanh phát triển bền vững và hội nhập vào nền kinh tế chính thức. Xem xét các ý kiến đóng góp từ Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội, cơ quan chức năng có thể xây dựng một chính sách thuế hợp lý và hiệu quả cho hộ kinh doanh, đảm bảo sự phát triển lành mạnh và bền vững của khu vực kinh tế tư nhân.
Một số chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng chế độ thuế khoán hiện nay có nhiều hạn chế và bất cập, gây khó khăn cho cả hộ kinh doanh và cơ quan thuế trong việc quản lý và thu thuế. Vì vậy, việc chuyển đổi sang kê khai thuế là một bước tiến quan trọng trong hiện đại hóa quản lý thuế.
