Ở Việt Nam, vấn đề nhiễm giun sán từ thực phẩm đang trở thành một mối quan ngại đáng kể. Thói quen tiêu thụ các món ăn như gỏi cá, thịt sống, nội tạng động vật hoặc thực phẩm chưa được nấu chín kỹ đã khiến cho nhiều người có nguy cơ mắc bệnh. Theo số liệu từ Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương, có khoảng 33 triệu người dân Việt Nam thuộc nhóm có nguy cơ nhiễm giun sán cao, với tỷ lệ mắc bệnh dao động từ 20% đến 50% tùy theo khu vực.
Thói quen ăn sống hoặc ăn tái đã trở thành một phần trong văn hóa ẩm thực của một số người, đặc biệt là trong việc tiêu thụ các loại thịt và hải sản. Tuy nhiên, điều này tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ sức khỏe mà người trẻ thường chủ quan bỏ qua. Một số loại thực phẩm được coi là có nguy cơ cao nhiễm giun sán và ký sinh trùng bao gồm gan và mật động vật, lòng, phá lấu, tiết canh và máu sống, cá nước ngọt sống, thịt heo, bò tái, cua, tôm sống hoặc chưa nấu kỹ, và thịt heo rừng hoặc thú hoang dã.
Các biểu hiện ban đầu khi nhiễm ký sinh trùng có thể dễ bị nhầm lẫn với các bệnh thông thường. Triệu chứng có thể bao gồm buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, sốt nhẹ, ngứa, mệt mỏi và chán ăn kéo dài. Trong trường hợp nặng, giun sán có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như tắc ruột hoặc viêm não.
Khi nghi ngờ ăn phải thực phẩm nhiễm sán, việc đầu tiên là giữ bình tĩnh và theo dõi kỹ các biểu hiện của cơ thể trong vòng 24-72 giờ. Sau đó, nên đến cơ sở y tế để thực hiện các xét nghiệm phân và máu nhằm tìm kiếm ký sinh trùng. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc khi chưa xác định rõ loại ký sinh trùng, vì mỗi loại giun sán cần có phác đồ điều trị khác nhau.
Để phòng ngừa các bệnh từ thực phẩm, bao gồm cả nguy cơ nhiễm ký sinh trùng, mọi người cần tuân thủ 5 nguyên tắc của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): giữ vệ sinh sạch sẽ, tách riêng thực phẩm sống và chín, nấu chín kỹ thức ăn, giữ thực phẩm ở nhiệt độ an toàn, và sử dụng nguyên liệu và nước an toàn.
Việc nâng cao ý thức về an toàn vệ sinh thực phẩm và tuân thủ các nguyên tắc trên được coi là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ bản thân và gia đình trước các mối nguy hiểm tiềm ẩn từ giun sán và ký sinh trùng. Bằng cách áp dụng các biện pháp phòng ngừa này, chúng ta có thể giảm thiểu đáng kể rủi ro mắc bệnh và đảm bảo một cuộc sống khỏe mạnh.
